şikayetçileri ne yapmalı? 7 Dakikada Öğren!

Çevrendeki Şikayetçiler Enerjini Düşürüyor mu?

Çevrendeki şikayetçiler enerjini düşürüyor ve sen ne yapacağını bilmiyor musun? Instagram’da başlattığım “ayın sorusu” bölümü için gelen sorular arasından seçilen konu tam da bu oldu. Eğer senin de çevrende şikayetçi insanlar varsa ve enerjini onlara kaptırdığını düşünüyorsan, “Şikayetçileri Ne Yapmalı?” sorusunun formülünü öğrenmek için okumaya devam et.

Hayatının bir döneminde çevrende, şikayetçi olarak tanımladığın kişiler mutlaka olmuştur. Doğası gereği kötü insanlar olmasalar da, şikayetçiler son derece rahatsız edici olabilirler. Belki şimdiye kadar onlarla nasıl iletişim kuracağını bilemedin, gücendirmekten veya kaba görünmekten korktun; ya da belki bir empatsın ve başkalarının duygularını çok kolay özümsüyorsun. Zarar gördüğünü bilsen bile kendini nasıl koruyacağını bilememiş olabilirsin. O hâlde önce şikayetçileri 4 maddede anlamaya çalışalım.

şikayetçilerin düşünce ve davranış şekilleri

1.“Kötü, üzgün ve güçsüz duyguların tekrarlanmasıyla beyindeki nörotransmitterler, olumsuz düşünce kalıplarını güçlendiren, sinirsel yeni bir “bağlantı”ı oluşturabilirler. Sürekli bir olumsuz düşünce döngüsü, beynin problem çözme ve bilişsel işlev için kullanılan kısmı olan hipokampusa bile zarar verebilir. Zamanla şikayetçiler, şikayetçi bir tavırla gelen dramanın cazibesine kapılan olumsuzluk bağımlıları haline gelir.” Harvard 

2.Bu tip insanlarda gri alan yoktur ya siyah ya da beyaz düşünürler ve çözüm yerine sorunları görme olasılıkları daha yüksek olduğundan şikayet ettikçe daha çok şikayet edecekleri durumları yaratırlar.

3.Şikayetçiler olumsuz, kötümser düşünceleriyle ve buna bağlı olarak ortaya çıkan duygularıyla etkileşime geçtikleri insanlara aktarım yaparak onlara zarar verirler. “Bazı sinirbilimciler, insanların beyinlerinde hayatta kalmak için önemli olan ayna nöronlar olarak adlandırılan şeylere sahip olduklarını öne sürdüler. Sosyal varlıklar olarak beynimiz, çevremizdeki insanların ruh hallerini bilinçsizce taklit eder. Nöronal aynalamanın bir diğer yüzü vardır. Her şeyden şikayet eden insanlar bulaşıcı oluyor ve biz farkına varmadan biz de şikayetçi oluyoruz.” Harvard 

4.“Çoğu durumda, kronik şikayet, ailede görünürlük kazanmanın ve yakınlık kurmanın bir yolu olarak yaşamın erken dönemlerinde başlar. Bu erken deneyimler, derinden kökleşmiş davranış kalıpları haline gelebilir ve kimliğinin bir parçası haline gelebilir bu nedenle sorunu çözmek şikayet etme nedenini ortadan kaldıracağından benlik duygusunu tehdit edebilir.” Harvard

Şikayetçiler, diğer insanların kendilerini duymadığını düşünürler

“Sorunu Çözmeye” Çalışma

Şikayetçiler, diğer insanların kendilerini duymadığını düşündükleri için tekrar tekrar aynı konuyu dile getirirler. Birinin onları anladığını hissedene kadar da devam ederler. Şikayet eden kişinin asıl beklentisi, senin ona bir çözüm bulman değildir. Bu yüzden “sorunu çözmeye” çalışmak, daha fazla şikayetle karşılaşmana yol açar. Yapabileceğin en iyi şey, onu gerçekten görmek ve duygularını onaylamaktır.

Örnek ifade: “Ne kadar üzgün olduğunu görebiliyorum.”

Hepimiz bazen şikayet ederiz; ancak burada asıl önemli nokta, şikayetin yapıcı olup olmadığı ve şikayet eden kişinin türüdür. Yapıcı bir değişim hedefleyen, çözüm odaklı bir şikayet mi söz konusu, yoksa sadece “laf olsun” diye mi şikayet ediliyor? Bir de bu şikayetçi türlerine göz atalım.

şikayetçi türleri

Clemson Üniversitesi’nde psikoloji profesörü olan PhD Robin Kowalski, şikayetçileri 3 kategoriye ayırıyor. 

1.Ara sıra Şikayetçi

Çoğunlukla olumlu ve iyimser olan, ancak arada bir sorunları hakkında konuşmaya veya bir deneyim paylaşmaya ihtiyaç duyan arkadaşlarımız bu gruba girer. Muhtemelen zor bir durumla başa çıkabilmek için doğrulamaya veya önerilere ihtiyaç duyuyorlardır. Yani her konuşmayı “şikayet” olarak algılamamak gerekir. Kowalski, böyle insanları dikkatle dinlemenin ve destekleyici geri bildirim vermenin faydalı olduğunu söylüyor.

2.Kızgın Şikayetçi

Normalde neşeli olan bir iş arkadaşınızın evdeki sorunlar yüzünden mutsuz olduğunu düşünün. İlk birkaç hafta ya da ay onu dikkatle dinler ve desteklemeye çalışırsınız. Ama bir süre sonra aynı “dedi/dedi” şikayeti tekrara düşebilir ve kulağa “bozuk plak” gibi gelmeye başlar. Kowalski’ye göre, tanıdığınız birinin bu şikayet döngüsünde sıkışıp kaldığını hissediyorsanız, onu bu modelden çıkarmak için yardım etmeye çalışabilirsiniz.

3.Kronik Şikayetçi

Bu insanların “yardımı reddeden şikayetçiler” olarak da adlandırıldığını ve onları değiştiremeyeceğinizi bilmek önemlidir. Onlarla teması en aza indirerek, kendi başa çıkma mekanizmalarınıza odaklanmanız gerekir. Happify

Net sınırlar belirle

Şikayetçilerden Etkilenmemek İçin Nasıl Davranmalıyım?

Net Sınırlar Belirle

• Eğer yapıcı bir şikayet söz konusu değilse, yani olumlu bir değişime katkı sağlamayacaksa, aynı yemeği tekrar tekrar ısıtıp önüne koymasına izin verme.
• Onunla konuşabileceğin belli bir zaman dilimi belirle (örneğin sadece akşam yemeğinden önce).
• Sohbetin süresini sınırlı tut (örneğin 20 dakikayı geçmesin).
• Şikayet edebileceği konuları daralt. Örneğin ailesiyle ilgili şikayetlerini sana yansıtmasını önlemek için “Bu konu galiba ailenizin içinde çözmeniz gereken bir şey.” diyebilirsin.
• Müsait olmadığını, daha sonra konuşabileceğinizi söyle. Eğer şikayetçi kişi iş arkadaşınsa, kulaklık takarak veya meşgul gibi davranarak onu dinlemediğini gösterebilirsin.
• Ortamdan uzaklaşmak için uygun bir bahane bul (telefona bakmak, tuvalete gitmek, vs.).

Vücut Dilini Doğru Kullan

Şikayete maruz kaldığında, karşındaki ne kadar anlamsız şeyler söylüyor olsa bile, onu duyduğunu göster. Başını hafifçe sallamak gibi jestler, “Seni görüyorum, duyuyorum.” mesajı verir. Kesinlikle çözüm önermeye kalkma çünkü bu, şikayet süresini uzatacaktır.

İfadelerini Değiştir

• Hayır Demeyi Öğren: Şikayetçiye enerjini kaptırmamak için iletişim dilinde “Hayır” demeye alıştır kendini. “Hayır” demek zamanla bir kas geliştirmek gibi kolaylaşır. Örneğin, şikayetçi iş arkadaşın öğle yemeğine birlikte gitmeyi teklif ettiğinde:

  “Hayır, gelemem çünkü…”
  diyebilmelisin.

• Cümlelerini Kontrollü Kur: Karşındakini kontrol edemezsin ama kendi cümlelerini nasıl çerçevelediğini kontrol edebilirsin. Açık uçlu sorular yerine daha kapalı, fazla ayrıntıya girmeyecek şekilde konuş. Onun seni “sohbetin ortağı” hâline getirmesine izin verme.

• Yönlendir: Şikayetçi kişi yine aynı konuda konuşmaya başlayınca konuyu farklı bir yöne çekebilirsin.

  “Seni anlıyorum ama bu durumun nasıl umursanmayacağına dair net bir fikrim yok… En son nerede kalmıştık?”

• Açık Sözlü Ol: Onu önemsediğini ama sürekli aynı konuların gündeme gelmesinden dolayı olumsuz etkilendiğini belirt. Eğer sohbetin konusu daha olumlu bir yöne evrilirse, bunu fark edip ona teşekkür et. Böylece olumlu davranışını pekiştirmiş olursun.

• Konuşmanın Konusunu Değiştir:

  “Bununla nasıl başa çıkacağını bilmiyorum… Neyse, ….”
  diyerek konuşmayı saptırabilirsin.

Işık kalkanı oluştur

Peki, Şikayetçi En Yakınındaysa Ne Yapacaksın?

Yukarıdaki maddelere ek olarak, aşağıdaki yöntemlerle enerjini koruyabilirsin.

1. Bedenini Dinle: Konuşma başladığında dikkati kendi bedenine ver. Kendini merkeze aldığında, enerjinin karşındakine akmasını azaltırsın ve o an ne hissettiğini netleştirebilirsin.

2. Nefesini Kullan: Nefes almak ve vermek üzerine odaklanmak, merkezlenmene yardımcı olur. İçinden kendine “Ben bununla başa çıkabilecek güçteyim.” diyerek telkinde bulun.

3. Işık Kalkanı Oluştur: Gözünde etrafını saran bir ışık kalkanı canlandır. Karşındaki hâlâ konuşuyor olsa bile, sözlerinin bu kalkanla sekip atmosfere karıştığını ve sana ulaşamadığını hayal et. Enerjin koruma altında, negatiflik dışarıda kalıyor.

4. Timüs Bezini Döv: Enerjini yükseltmek ve bedensel farkındalığı artırmak için, göğüs kafesinin ortasında yer alan timüs bezini (nazikçe) vurabilirsin.
   (Bkz. Timüs Bezi videoları)

5. Öz Değerlendirme Yap: Enerji işleyişine göre hayatına çektiğin insanlar, bazen görmeyi reddettiğin bir yanını yansıtıyor olabilir. Bunu düşünmek ve kendini sorgulamak farkındalığını artırabilir.

Son olarak, birinin sana kızması, mutlaka yanlış bir şey yaptığın anlamına gelmez. Sadece o kişinin senden istediğini alamadığı için yaşadığı duygu durumunu yansıtıyor olabilir.

Bir sonraki yazıya kadar dengeli enerjiler dilerim! Daha fazla destek için programlarımdan sana uygun olanı seçebilirsin. Programlara göz atmak için buraya tıkla