İçsel Çocuk Kavramı ve Kökeni
İçsel çocuk kavramı ilk kez psikolog Carl Jung tarafından ortaya konmuştur. Jung’a göre, yaptığımız her şey ve verdiğimiz her karar büyük ölçüde bu içsel taraftan etkilenir. İçimizdeki çocuk, geçmişimizden gelen çocukluk benliğimizi ifade eder ve hepimizde mevcuttur.
“Yetişkinler, bilinçsiz iç çocukları tarafından gizlice kontrol edilir.”
Bu söz, Jung’un içsel çocuğun hayatımızdaki önemini vurgulamasını destekler.
Çocukluk ve Değer Algısı
Çocuklukta bize bakım verenlerin (ebeveynler veya diğer yakınlar) davranışları, kendimize verdiğimiz değeri şekillendirir. Bir çocuk olarak sevilip sevilmediğimizi, ilgiye ve şefkate layık olup olmadığımızı, çevremizdeki yetişkinlerin tutumları belirler. Çocuklar:
- Duygusal olarak görülmeye
- Duyulmaya
- Kucaklanmaya
- Fiziksel, duygusal ve ruhsal olarak güvende hissetmeye ihtiyaç duyarlar.
Bir çocuk tehlikede olduğunu sık sık hissederse ruhunda derin bir yara açılır. Pek çok yetişkin bu yarayı farkında olmadan bastırır. (Kneisl, 1991)
Duygusal İhmalin Tanımı
Dr. Jonice Webb’e göre duygusal ihmal, “bir ebeveynin çocuğun duygusal ihtiyaçlarına yeterince cevap vermemesi” olarak tanımlanır. Ebeveynler, çocukluk dönemindeki duyguların ne anlama geldiği konusunda bilinçli olmadığında, ihmal farkında olmadan gerçekleşebilir.
Özetle: Duygusal ihmal, ebeveynlerin duyguların önemini kavrayamamasından veya yeterince karşılık verememesinden kaynaklanır.
İçsel Çocukta Açılan Yara
Ruhumuzun derinliklerinde yaralı bir içsel çocuk taşırız. Bu yara çalışılmadığı sürece bir ömür boyu varlığını sürdürebilir. Çocukluk travmaları yerli yerinde durdukça, içsel çocuğumuzun geçmişteki deneyimlere dayanarak yaptığı çıkarımlar, yetişkinlikte ilişkilerimizi ve kararlarımızı büyük ölçüde etkiler. Özellikle duygusal ihmale uğramış bir kişi, bu durumu yetişkinlik dönemine de taşır.
Nasıl Fark Edebiliriz?
Aşağıdaki belirtilerden biri veya birkaçı sana tanıdık geliyorsa, çocuklukta duygusal ihmal yaşamış olabilirsin:
- “Hayır” demekte güçlük çekmek
- İnsanları memnun etmeye çalışmak, ama asla yetememek
- Sevilmek için kendi ihtiyaçlarını sürekli ikinci plana atmak
- Sınır belirlemede zorlanmak
- Kendini savunduğunda suçluluk hissetmek
- Terk edilme korkusu
- Bağımlı ilişkiler (insanları veya eşyaları bırakamamak)
- Yardım istemeye çekinmek, “yük” olmaktan korkmak
- Yetersiz ve değersiz hissetmek
- Sürekli kendini eleştirmek
- Mükemmeliyetçi olmak
Tekrar Etme Dürtüsü ve Bağlanma Biçimleri
Sigmund Freud, insanların istemeseler bile tekrar etme dürtüsüne sahip olduğunu söyler. Bu nedenle, çocukken duygusal ihmal gören kişiler, benzer durumları yetişkinlikte de tekrar tekrar yaşamaya eğilimlidir. Bu durum ilişkilerde “güvensiz-endişeli bağlanma” şeklinde kendini gösterir. Böyle bireyler:
- İlişkilerde bağımlı davranır
- Sürekli olarak sevildiklerine dair güvenceye ihtiyaç duyar
Araştırmalar (özellikle 18-24 yaş aralığındaki yetişkin kadınlarla yapılan çalışmalar) çocukluk travmaları ile yetişkinlikteki yüksek düzeyde endişeli bağlanma arasında güçlü bir bağlantı olduğunu göstermektedir.
Nesiller Arası Travma
Anne karnından itibaren bize aktarılan duygular, hatta daha da geriye gittiğimizde ebeveynlerimizin yaşadığı travmatik deneyimler bilinçaltından bilinçaltına geçebilir. Ebeveynin çözülmemiş travmaları, çocuğa farkında olmadan aktarılır.
Özet: Aile geçmişindeki duygusal yaralar çözülmediği sürece yeni nesillere taşınır.
“Bir yetişkin, üstünü giyinmiş bir çocuktur.” — Woody Harrelson
Aşağıda, “İçsel Çocuğu İyileştirme” konusunda bir rehber var. Bu öneriler; farkındalığı artırmaya, duygusal yükleri hafifletmeye ve içsel çocukla sağlıklı bir ilişki kurmaya odaklanır. Unutma ki her yolculuk kişiye özeldir; bu adımları kendi ruhsal durumuna uyarlayabilirsin.
1. İçsel Çocuğu Tanıma ve Kabul Etme
a) Farkındalık Kazan
- “İçimde bir çocuk var” fikrine bilinçli bir şekilde yaklaşmak, iyileşme sürecinin ilk adımıdır. Çocukluk döneminde hissettiğin duygular, maruz kaldığın olaylar veya eksik kalmış ihtiyaçlar, hala bilinçaltında varlığını sürdürüyor olabilir.
- Bu noktada, “Benim içimde şu an nasıl bir çocuk var?” diye sormak ve bu iç sesi duyma niyetiyle hareket etmek önemlidir.
b) Savunmasızlığı Kabullen
- İçsel çocuk, kırılgan, savunmasız ve duygusal olarak hassas olabilir. Bunun “zayıflık” değil, insani bir gerçeklik olduğunu kabul et.
- Kendine, “Bu duyguların hepsi normal ve doğaldır; geçmişteki yaşantımın bir yansımasıdır,” diyerek izin ver.
2. Geçmişle Bağ Kurma: Anıları İnceleme
a) Çocukluk Dönemini Hatırla
- Kendine zaman ayırarak çocukluk yıllarını gözden geçir. Ailenle, okul hayatınla veya arkadaşlarınla ilgili anıları hatırlamaya çalış.
- Anımsarken: Sevildiğini hissettiğin, güvende olduğun anlar kadar korku, üzüntü veya yalnızlık yaşadığın zamanları da gözden geçir.
b) Acı ve Eksik Kalan İhtiyaçları Tespit Et
- Çocukken hangi duygusal ihtiyaçların karşılanmadı? Örneğin, daha fazla onaya, ilgiye veya korumaya mı ihtiyacın vardı? Bunları not almak, kendini daha iyi tanımanı sağlar.
- Bu adımda, zihnindeki “yaralı çocuk” temasını belirginleştirmeye başlarsın. İhtiyaçların ve hayal kırıklıklarının isimlendirilmesi, iyileşme sürecini hızlandırır.
3. İletişim Kurma ve Dinleme Pratiği
a) İmgeleme Egzersizi Yap
- Rahat bir ortamda otur veya uzan. Gözlerini kapatarak, içindeki çocuğu karşında canlandır. Onun kaç yaşında olduğunu, yüz ifadesini, kıyafetlerini ve duygusal hâlini gözlemle.
- Ardından, “Seni duyuyorum. Seni anlıyorum. Senin yanındayım,” gibi cümlelerle ona yaklaştığını hayal et. Bu, içsel çocukla duygusal bir köprü kurmana yardımcı olur.
b) Günlük Tutma ve Mektup Yazma
- İçindeki çocuğa bir mektup yazmak etkili bir yöntemdir. Çocukluğunda söyleyemediğin sözleri, dile getiremediğin ihtiyaçları ya da duyguları bu mektupta ifade edebilirsin.
- Yazdıklarını daha sonra okuyup değerlendirerek, hangi noktalarda en çok desteğe ve şefkate ihtiyaç duyduğunu anlayabilirsin.
4. Koşulsuz Şefkat ve Duyguları Yeniden Çerçeveleme
a) Duyguları Serbest Bırak
- Öfke, üzüntü, korku gibi yoğun duygular ortaya çıkabilir. Bu duyguları bastırmak yerine, onların geçerli olduğunu kabul et ve ifade etmenin sağlıklı yollarını bul.
- Resim yapmak, dans etmek, hafif yoga veya nefes çalışmaları gibi yaratıcı veya bedensel aktiviteler, içsel çocuğun kendini özgürce ifade etmesine yardımcı olur.
b) Pozitif İletişim Kalıpları Geliştir
- İçsel çocuğunla konuşurken şefkatli, anlayışlı ve yargısız bir dil kullan. Örneğin, “Sen değerlisin” veya “Seni korumak ve sana destek olmak istiyorum” gibi cümlelerle olumlu geri bildirim ver.
- Bu yaklaşım, kendini suçlama yerine, destekleyici bir tutum benimsemeyi kolaylaştırır.
5. Yetişkin Benliğinle Güvenli Bir Bağ Kurma
a) Sınır Belirleme ve Kendi Gücünü Tanıma
- Çocukken sınırların ihlal edilmiş olabilir. Bugün yetişkin benliğinle, yaşamındaki sorumlulukları ve sınırları kendin belirleyerek kontrolü elinde tutma duygusunu pekiştir.
- “Şimdi ben yetişkinim, güvendeyim ve kararlarıma hükmedebiliyorum” düşüncesi, içsel çocuğuna güven verir.
b) Kişisel Bakım ve Öz-Değer
- Beslenme, uyku, egzersiz gibi temel alışkanlıkları düzenlemek de içsel çocuğu dolaylı olarak iyileştirir; çünkü çocukken eksik kalmış olan “özen gösterilme” ihtiyacını yetişkin hâlin karşılamış olur.
- Kendini düzenli aralıklarla ödüllendirmek veya küçük mutluluklar yaratmak (sevdiğin bir yemeği yapmak, doğada yürüyüş, yaratıcı hobilerle uğraşmak vb.) öz-değer duygusunu güçlendirir.
6. Zaman ve Sabır
a) Sürecin Doğası
- İçsel çocuğu iyileştirmek, “bir defada” bitecek bir süreç değildir. Kimi zaman eski yaralar nüksedebilir veya beklenmedik bir anda geçmiş anılar canlanabilir. Bunları doğal kabul et.
b) Adım Adım İlerleme
- Kendini suçlamadan veya aceleye getirmeden ilerlemek çok önemlidir. Her duygu dalgası, seninle yeniden bağlantı kurmak isteyen içsel çocuğunun bir sinyalidir.
Kendinle Barış, İçsel Çocuğunla Bütünleş
İçsel çocuğu iyileştirmek, özünde ruhsal bir dönüşümün temel taşıdır. Bu süreçte:
- Eski yaraların ve duygu düğümlerinin farkına varır,
- Onları bilinçli bir yetişkin şefkatiyle ele alır,
- Kendine daha derin bir saygı ve sevgi beslemeye başlarsın.
Unutma ki bu yolculuğun her adımında, geçmişteki kırılgan çocuğa sevgi ve anlayış göstermeye niyet etmek, en etkili şifa gücünü açığa çıkarır. Kendine duyduğun şefkat arttıkça, ilişkilerinin kalitesi, kararlarının sağlığı ve yaşamdan aldığın tatmin de artacaktır.
Rehberlik ve Destek
Duygusal ve ruhsal anlamda hassas bir rehberlik, bu yolda daha rahat ilerlemeni sağlar. Anne Bağı & Dişil Enerji programıyla başlayan ve Öz Sevgi Programı ile devam eden “içimdeki çocuk” yolculuğu hakkında bilgi almak için Tıkla, programa git
Bu blog yalnızca bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Herkesin durumu kendine özeldir. Bu içeriğin amacı farkındalık yaratmaktır.
Kaynakça
miace.org/how-to-recognize-if-your-childhood-trauma-is-affecting-you-as-an-adult-how-to-heal/
integrativepsych.co/new-blog/what-is-an-inner-child
drjonicewebb.com
www.betterhelp.com/advice/therapy/inner-child-what-is-it-what-happened-to-it-and-how-can-i-fix-it/
Kneisl, CR (1991). Geçmişin yaralı, ihmal edilmiş iç çocuğunu iyileştirmek. Kuzey Amerika Hemşirelik Klinikleri, 26(3), 745-755.
